ارزیابی میزان تحقق‌پذیری پروژه‌های طراحی شهری در ایران، نمونه موردی: پروژه‌های اجراشده در تهران

طراحی شهری به عنوان یک تخصص و یک رشته آکادمیک از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. این امر از یک طرف به دلیل حاد شدن مسائل گوناگون شهرها و تنزل کیفیت آن‌ها و از طرف دیگر تلاش طراحان شهری برای فعال‌تر و غنی‌تر کردن دانش آن به منظور پاسخگویی مؤثرتر به نیازهای روزافزون جوامع کنونی در ارتباط با محیط های انسان ساخت می‌باشد. در کشور ما علیرغم نیاز شدیدی که در شرایط کنونی به خدمات این حرفه در مقیاس‌ها، زمینه‌ها و برای اهداف گوناگون احساس می‌شود، متأسفانه حرفه طراحی شهری نتوانسته است جایگاه، موقعیت و هویت مناسب خود را بیابد. نتیجه مشخص این امر عدم موفقیت پروژه‌های مختلفی است که تحت عنوان طراحی شهری طی سالیان گذشته در کشور به اجرا در آمده است. از سوی دیگر ارزیابی چندانی از وضعیت این قبیل پروژه‌ها انجام نگرفته است. بدین جهت مسأله اصلی این تحقیق، ارزیابی میزان تحقق‌پذیری پروژه‌های طراحی شهری، به‌عنوان یکی از طرح‌های توسعه شهری در ایران می‌باشد و اینکه طراحی شهری در عمل تا چه اندازه موفق بوده است. بدین منظور با مروری بر متون نظری و به منظور دستیابی به چارچوب ارزیابی تحقیق، رویکرد، معیارها و شاخص‌های ارزیابی شناسایی شدند. بدین صورت که معیارها و شاخص‌های مذکور با استفاده از روش تحلیلی‌- تطبیقی و مرور مستندات و آراء مشابه سایر اندیشمندان، مشخص شد و سپس به منظور بومی‌سازی و انطباق با زمینه ایران، معیارها و شاخص‌ها با روش مصاحبه با صاحب‌نظران تدقیق و تکمیل شد. در نهایت میزان اهمیت و میزان توجه و کاربست هر یک از معیارها و شاخص‌ها به‌وسیله پرسشنامه توسط بازیگران اصلی، در پروژه‌های طراحی شهری منتخب (اجرا شده در تهران) تعیین و عمل ارزیابی انجام شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که پروژه‌های طراحی شهری در ایران، از نظر میزان تحقق‌پذیری، در وضعیت نیمه‌مطلوب تا نامطلوب قرار دارند.